Lượng mỡ khỏe mạnh, mỡ thừa và những điều có thể bạn chưa biết

Khi nhắc đến lượng mỡ cơ thể hầu hết mọi người, đặc biệt là các chị em phụ nữ đều nghĩ về nó như một hình ảnh tiêu cực và thường coi nó là kẻ thù của một cơ thể săn chắc và thon gọn; các chị thường cố gắng giảm lượng mỡ trong cơ thể một cách triệt để nhất có thể. Tuy nhiên, nó lại có vai trò quan trọng trong việc dự trữ năng lượng và bảo vệ các cơ quan nội tạng, v.v. Bên cạnh đó chưa bao giờ người ta nhắc đến “mỡ thừa” và các phương pháp để giảm mỡ thừa nhiều như thời đại ngày nay. Theo các chuyên gia sức khỏe, cứ 10 người phụ nữ ngoài 25 tuổi thì có đến 7 người bị béo bụng. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến bệnh cao huyết áp, tiểu đường và nhồi máu cơ tim.

Nếu như mỡ cơ thể quá nhiều là không tốt cho sức khoẻ thì quá ít cũng gây hại cho sức khỏe như thế. Do đó, chúng ta cần tìm hiểu và định nghĩa rạch ròi giữa lượng mỡ khỏe mạnh và lượng mỡ thừa cơ thể để có hiểu hơn về cơ thể của mình từ đó có phương pháp giảm béo phù hợp.

Nếu mỡ cơ thể quá nhiều là không tốt cho sức khoẻ thì quá ít cũng gây hại cho sức khỏe như thế.

I. Chức năng chính của mỡ

► Dự trữ năng lượng

Một trong những chức năng chính của chất béo là dự trữ năng lượng từ thức ăn tiêu hóa dưới dạng các phân tử béo, được sử dụng trong thời gian dài. Khi cơ thể cần thêm năng lượng, nó phá vỡ các phân tử chất béo thành những phân tử mà cơ thể có thể sử dụng.

►  Điều chỉnh một số chức năng của cơ thể

Khi cơ thể nhiễm trùng, các tế bào chất béo giúp kiểm soát hệ thống miễn dịch. Điều chỉnh lượng năng lượng tiêu thụ trong quá trình hoạt động thể chất. Nếu cơ thể cần nhiều năng lượng hơn, nó sẽ báo hiệu các tế bào chất béo chuyển đổi phân tử béo thành các acid béo và được sử dụng như nguồn năng lượng cho cơ thể. Thêm vào đó, các tế bào chất béo sản xuất hormone andiponectin giúp ngăn ngừa bệnh tim và điều hòa lượng đường trong máu. Tuy nhiên, lượng hormone này chỉ được sản xuất khi tế bào mỡ có kích thước nhỏ. Đây là lý do tại sao các cá nhân béo phì có nguy cơ bị bệnh tim và tiểu đường.

►  Cách nhiệt

Các tế bào mỡ rất quan trọng giúp điều tiết và duy trì nhiệt độ cơ thể. Được tìm thấy gần như khắp cơ thể, đặc biệt là ở dưới da, các tế bào chất béo như là một chất cách nhiệt cho cơ thể.

II. Phân tích mỡ cơ thể

Mỡ cơ thể được phân loại như mỡ dưới da và mỡ nội tạng, vv… tùy thuộc vào vị trí của nó trong cơ thể. Nói cụ thể, mức mỡ nội tạng được biết đến gần mối liên quan tới khả năng dễ mắc các bệnh thông thường.

►  Tỷ lệ mỡ cơ thể là gì? Tỷ lệ mỡ cơ thể là lượng mỡ cơ thể so với trọng lượng của cơ thể và được chỉ ra dưới dạng %.

Có thể sử dụng phương pháp BI (trở kháng điện sinh học) để đo tỷ lệ mỡ cơ thể của bạn bằng cách sử dụng công thức đơn giản sau: Tỷ lệ mỡ cơ thể (%) = {Lượng mỡ cơ thể (kg) / Trọng lượng cơ thể (kg)} x 100.

► Mỡ nội tạng là gì?

Mỡ nội tạng = mỡ quanh các bộ phận bên trong cơ thể

Mỡ nội tạng quá cao được coi là nguyên nhân trực tiếp làm tăng lượng mỡ trong máu, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh thông thường như bệnh mỡ máu và tiểu đường – làm suy yếu khả năng của insulin trong việc truyền năng lượng từ mạch máu và sử dụng nó trong các tế bào. Để phòng bệnh cũng như cải thiện tình trạng mắc các bệnh đó, điều quan trọng là cần phải cố gắng giảm mức mỡ nội tạng xuống mức có thể chấp nhận được. Những người có mức mỡ nội tạng cao thường có xu hướng bụng to. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng là như thế.

► Mỡ dưới da là gì ?

Mỡ dưới da = lớp mỡ tích dưới da

Mỡ dưới da không chỉ tích lại ở khu vực quanh bụng (mỡ bụng) mà còn có ở quanh cánh tay trên, hông và đùi, có thể gây rối loạn tỷ lệ tương quan của cơ thể. Dù không liên quan trực tiếp đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh nhưng nó làmt ăng áp lực lên tim cũng như các biến chứng khác.

III. Cơ chế tích trữ mỡ trong cơ thể

Chất béo vào cơ thể qua thực phẩm chúng ta ăn uống. Nó có thể là từ những thức ăn có chứa triglycerides (một dáng chất béo) hoặc thông qua carbohydrate (đường) được chuyển hóa thành chất béo trong cơ thể.

Khi chất béo đến ruột sẽ kết hợp với muối mật (hóa chất sản xuất bởi gan và được lưu trữ trong túi mật) hấp thụ chất dinh dưỡng và phá vỡ các chất béo thành các hạt nhỏ. Khi đó, enzyme sẽ phân hủy chất béo thành acid béo và glycerol, được hấp thụ vào niêm mạc ruột, hình thành các tế bào ở vùng ruột. Sau đó, nó sẽ được giải phóng vào hệ bạch huyết và vào máu. Khi chất béo ở trong máu, nó sẽ nhanh chóng bị phá nhỏ bởi enzyme lipases và được lưu trữ trong mô mỡ. Khi cơ thể hấp thu quá nhiều chất béo, lượng mỡ được lưu trữ ngày càng nhiều làm tế bào mỡ gia tăng kích thước để chứa số lượng mỡ này.

IV. Nguyên nhân tích trữ mỡ quá mức

Tình trạng tích trữ mỡ quá mức trong cơ thể xảy ra khi năng lượng cung cấp cho cơ thể vượt lên trên nhu cầu cần thiết trong 1 thời gian dài, có thể do ăn quá nhiều hoặc giảm nhu cầu do giảm hoạt động thể lực hoặc cả hai xảy ra cùng lúc. Có thể nói nguyên nhân dẫn đến tình trạng tích trữ mỡ thừa quá mức trong cơ thể trên 90% là do yếu tố ngoại sinh như thường xuyên ngồi làm việc trước máy tính, môi trường sống ngày càng ô nhiễm, thức ăn nhiều dầu mỡ, chế độ vận động nghèo nàn. Chỉ có dưới 10% là do di truyền và bệnh lý, thường gặp trong các bệnh lý về gen và nội tiết.

V. Phương pháp giảm mỡ thừa

Việc giảm lượng mỡ thừa rất đơn giản về mặt nguyên tắc, chỉ là việc giảm năng lượng ăn vào thông qua kiểm soát chế độ ăn và tăng năng lượng tiêu hao thông qua chế độ vận động thể lực phù hợp. Tất cả các phương pháp hỗ trợ khác như dùng thuốc, tâm lý liệu pháp, thay đổi hành vi, … đều nhằm đạt 2 mục tiêu trên và duy trì chúng lâu dài nhất có thể.

Thông thường, một chương trình giảm cân trong thực tế sẽ bao gồm 4 hoạt động chính:

·        Ăn kiêng: mục đích chính là xây dựng thực đơn với calorie thấp nhưng đồng thời vẫn bảo đảm đáp ứng những nhu cầu về dinh dưỡng cho cơ thể

·        Vận động thể lực: tập luyện nhằm mục đích tiêu hao năng lượng dự trữ dưới dạng mô mỡ, làm tăng khối cơ bắp và khối xương, qua đó làm giảm các vùng lỏng lẻo của cơ thể, hạn chế phát triển của các tế bào mỡ.

·        Thay đổi hành vi và tâm lý liệu pháp: đã khá phát triển ở các nước tiên tiến nhưng hiện vẫn chưa thành hệ thống tại Việt Nam. Nguyên tắc là giúp thay đổi các quan điểm và thói quen có liên quan đến ăn uống và vận động, tập luyện thói quen mới, điều trị các bệnh tâm lý dẫn đến tình trạng háu ăn.

·         Biện pháp hỗ trợ khác: uống thuốc giảm cân, …

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng luyện tập quá sức hoặc không đúng khoa học đều khiến cơ thể mệt mỏi, thậm chí có trường hợp bụng, mông, đùi còn to, béo hơn ban đầu do tâm lý thèm ăn sau thời gian kiêng cữ lâu ngày.

Ngoài ra, trên thị trường tồn tại một số phương pháp thủ công giúp tan mỡ như xông hơi, massage bằng tay, quấn nóng hay tắm thảo dược. Trên thực tế, Xông hơi làm giảm khối nước của cơ thể nên có tác dụng giảm cân cấp tốc rất ấn tượng, nhưng cân nặng sẽ phục hồi nhanh chóng sau khi uống bù đủ nước; quấn nóng hiệu quả khá thấp vì nhiệt độ tác động để làm tan mỡ rất cao, nên không thể làm tan mỡ theo cơ chế nhiệt độ mà không làm tổn thương da và các tế bào khác của cơ thể.

Để hỗ trợ giảm mỡ thừa và lấy lại vóc dáng thon gọn, ngày nay người ta thường sử dụng công nghệ mới giúp hỗ trợ làm tan mỡ kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp

>> Có thể bạn quan tâm: Phương pháp giảm béo an toàn